Làm Sao Để Nói Chuyện Với Cha Mẹ Lớn Tuổi Về Việc Chăm Sóc?
- Payton Ryan
- 30 thg 6
- 6 phút đọc
Có thể bạn thường xuyên gặp cha mẹ và bắt đầu để ý những thay đổi nhỏ khi tuổi tác của họ lớn dần - những dấu hiệu bạn cần để tâm hơn. Hoặc có thể bạn vừa gặp lại cha mẹ sau một thời gian xa cách và cảm nhận rõ rệt sự thay đổi. Dù lý do là gì, có điều gì đó đã khiến bạn tìm đến bài viết này.
Và có một điều luôn đúng với tất cả mọi người: bắt đầu cuộc trò chuyện về việc chăm sóc cha mẹ lớn tuổi chưa bao giờ là việc dễ dàng. Đây là một chủ đề nhạy cảm, đầy cảm xúc. Nó mang tính cá nhân sâu sắc và có thể tạo ra bước ngoặt lớn trong mối quan hệ giữa bạn và cha mẹ.
Cảm giác lo lắng, sợ làm tổn thương cha mẹ hay không biết nên bắt đầu từ đâu là hoàn toàn bình thường. Bạn không hề đơn độc. Chỉ cần một chút chuẩn bị và sự thấu cảm (mà bạn chắc chắn có – vì bạn đang ở đây), bạn hoàn toàn có thể mở ra một cuộc trò chuyện vừa tinh tế, vừa hiệu quả, hướng đến một cuộc sống an toàn và được hỗ trợ tốt hơn cho cha mẹ mình.
Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Bắt Đầu Với Sự Thấu Cảm
Bạn hiểu rõ hơn ai hết rằng, dù cha mẹ đang già đi, họ vẫn có chính kiến, sở thích và tinh thần độc lập mạnh mẽ. Cách tốt nhất để khơi gợi cuộc trò chuyện là thể hiện sự tôn trọng và công nhận điều đó.
Để làm vậy, hãy bắt đầu bằng cách lắng nghe. Thay vì đưa ra những vấn đề bạn nhận thấy hoặc giải pháp bạn đã nghĩ ra, hãy đặt những câu hỏi mở để dẫn dắt câu chuyện. Dưới đây là một vài gợi ý:
Dạo gần đây cha/mẹ cảm thấy thế nào khi ở nhà?
Có việc gì mà cha/mẹ thấy khó thực hiện hơn trước không?
Có điều gì khiến cuộc sống hàng ngày của cha/mẹ trở nên vất vả hay bất tiện hơn không?
Nếu được thay đổi một điều trong sinh hoạt hàng ngày, cha/mẹ muốn thay đổi điều gì?
Có điều gì có thể giúp cha/mẹ cảm thấy thoải mái hơn không?
Những câu hỏi như vậy sẽ biến cuộc trò chuyện này thành một cuộc trao đổi nhẹ nhàng. Khi cha mẹ được chia sẻ những điều họ thực sự cảm thấy và quan tâm, bạn sẽ thể hiện rằng bạn tôn trọng ý kiến và mong muốn của họ - chứ không phải đang cố kiểm soát hay can thiệp vào cuộc sống của họ.
Chọn Thời Điểm Phù Hợp
Thời điểm để bắt đầu cuộc trò chuyện về chủ đề này đóng vai trò rất quan trọng. Tránh nói về chủ đề này ngay sau một sự cố như té ngã, cãi vã hay trong lúc cảm xúc đang căng thẳng. Thay vào đó, hãy chọn một khoảnh khắc yên bình, ít áp lực để nói chuyện với cha mẹ.
Một không gian riêng tư, nơi cả hai không bị thúc ép về thời gian - chẳng hạn trong bữa ăn hoặc khi đi dạo cùng nhau - sẽ tạo điều kiện cho một cuộc trò chuyện tự nhiên và thoải mái hơn. Tuy nhiên, không ai hiểu cha mẹ bạn hơn chính bạn. Điều quan trọng nhất là tránh để họ cảm thấy bị dồn ép hay bắt buộc phải đối thoại, vì vậy hãy chọn thời điểm một cách tinh tế và phù hợp.
Chia Sẻ Một Cách Thành Thật Nhưng Nhẹ Nhàng
Nếu lý do bạn muốn trò chuyện là vì đã nhận thấy một số thay đổi ở cha mẹ - như về trí nhớ, khả năng vận động hay hành vi sinh hoạt – bạn hoàn toàn có thể chia sẻ điều đó. Tuy nhiên, cách bạn trình bày cũng rất quan trọng.
Bạn có thể nói một cách nhẹ nhàng như: “Con để ý thấy hình như việc đi lên cầu thang dạo gần đây khó khăn hơn trước một chút thì phải. Cha/mẹ có cảm thấy vậy không?”
Cách nói này thể hiện rằng bạn quan tâm và để ý đến họ, nhưng vẫn mở ra cơ hội để cha mẹ phản hồi một cách chủ động - dù là đồng ý hay làm rõ trải nghiệm của họ - thay vì khiến họ cảm thấy bị chỉ trích hoặc phải phòng thủ.
Đưa Ra Các Lựa Chọn
Bất cứ khi nào có thể, hãy tránh việc áp đặt hay “ra lệnh” cho cha mẹ nên phải làm gì. Thay vào đó, hãy tiếp cận với tinh thần đề xuất, đưa ra một vài phương án để cha/mẹ lựa chọn – và đừng gợi ý rằng chỉ có một lựa chọn là tốt nhất. Ví dụ, nếu mối quan tâm chính là khả năng di chuyển, bạn có thể đề cập đến các lựa chọn như:
Dịch vụ chăm sóc tại nhà bán thời gian
Hệ thống cảnh báo y tế
Dịch vụ đưa đón đến các cuộc hẹn hoặc khi cần đi lại
Dịch vụ giao hàng tận nơi
Thu gọn không gian sống
Hỗ trợ dọn dẹp, nấu ăn hoặc các công việc hằng ngày khác
Cộng đồng sống độc lập hoặc hỗ trợ bán phần
Bạn có thể bắt đầu từ những thay đổi nhỏ. Khi cha mẹ cảm nhận được cuộc sống có sự hỗ trợ nhẹ nhàng cũng đã tạo ra sự khác biệt, họ sẽ cởi mở hơn với những giải pháp hỗ trợ lâu dài trong tương lai.
Sẵn Sàng Cho Họ Thời Gian
Dù đây là một cuộc trò chuyện khó khăn với bạn, thì với cha mẹ, nó thậm chí còn nhạy cảm hơn. Việc biết con cái đang lo lắng cho mình có thể khơi gợi nhiều cảm xúc mạnh mẽ như sợ hãi, buồn bã, giận dữ, tội lỗi hay thậm chí là phản kháng. Nhưng điều đó không có nghĩa là cuộc trò chuyện không mang lại kết quả.
Thay vào đó, hãy cho họ thời gian để tiếp nhận và suy nghĩ về những gì bạn vừa chia sẻ. Không cần phải đưa ra quyết định ngay trong cuộc nói chuyện đầu tiên. Hãy để họ biết rằng đây chỉ là bước khởi đầu, và bạn hoàn toàn sẵn sàng tiếp tục trò chuyện khi họ cảm thấy sẵn sàng.
Lời Kết: Bạn Không Cần Phải Có Mọi Câu Trả Lời
Như đã đề cập trước đó, điều quan trọng nhất khi bắt đầu cuộc trò chuyện này chính là sự hiện diện với tinh thần đầy quan tâm, thấu hiểu và tôn trọng – không phán xét. Đây nên là một cuộc đối thoại mang tinh thần yêu thương và đồng cảm. Nếu bạn vẫn chưa rõ bước tiếp theo nên làm gì hoặc cần tìm hiểu thêm thông tin, dưới đây là một số nguồn tham khảo hữu ích:
Viện Quốc Gia về Lão Hóa (National Institute on Aging): Hướng dẫn trò chuyện với cha mẹ lớn tuổi
Eldercare Locator: Công cụ tìm kiếm dịch vụ hỗ trợ người cao tuổi tại địa phương (bao gồm cả Quận Cam)
Nếu bạn đang đảm nhận vai trò chăm sóc cho người thân, chúng tôi khuyến khích bạn tìm hiểu các tài nguyên miễn phí của mình. Để biết thêm thông tin về những hỗ trợ dành riêng cho người chăm sóc tại Quận Cam, California, bạn có thể liên hệ trực tiếp với California Caregiver Resource Center of Orange County (Trung tâm Hỗ trợ Người Chăm sóc tại Quận Cam).
Đọc Thêm: Hiểu Về Tình Trạng Đi Lang Thang Ở Người Mắc Chứng Sa Sút Trí Tuệ
Việc hiểu rõ tình trạng đi lang thang liên quan đến chứng sa sút trí tuệ là điều rất quan trọng để giúp người thân mắc suy giảm nhận thức được an toàn và nhận được sự chăm sóc phù hợp.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu, cách quản lý hành vi, phương pháp điều trị và các lựa chọn chăm sóc cộng đồng – từ đó hỗ trợ tốt hơn cho người thân đang có biểu hiện đi lang thang do sa sút trí tuệ. Hãy click vào đây để đọc bài viết.
